حیدر حب الله

ترجمه: سعید نورا

سؤال[1]: اگر اقامت فردی در مکانی معین استحکام یافته باشد (محلی که مسافر قصد دارد که ده روز در آن اقامت کند) به این نحو که یک نماز چهار رکعتی خوانده باشد ولی بعد از پنج روز از نیت اقامت عدول کند در این صورت حکم روزه او چیست؟ آیا ملحق به نماز است و باید روزه بگیرد یا نباید روزه بگیرد؟اگر لطف کنید نظر آقای خویی قدس سره و آقای سیستانی مدظله را ذکر کنید، خداوند به شما جزای خیر عطا کند.

پاسخ: از فتوای آقای خویی و سیستانی و سایر علمای متأخر که در آن این عبارت آمده است: «روزه مسافری که حکمش کامل خواندن نماز است صحیح است مانند کسی که نیت اقامت کرده باشد و کسی که به سفر معصیت رفته باشد و مانند آن»[2] (خویی، منهاج الصالحین، 1: 275؛ و سیستانی، منهاج الصالحین، 1: 331)، و نیز از بقیه فتاوای آنها در باب نماز مسافر، علاوه بر مباحث استدلالی آقای خویی در مورد نماز مسافر و کتاب روزه... آنچه به دست می آید این است که در هر موقعیتی که حکم نماز در آن کامل باشد، در آن روزه هم صحیح خواهد بود. و هیچ تخصیصی از ایشان نسبت به حکم در مثل این مورد نیافتم.

برخی از علما از برخی روایات (مانند روایات معاویه بن عمار و سماعه) تأسیس یک قاعده کلی مبنی بر ملازمه بین قصر نماز و افطار روزه و بین تمام بودن نماز و روزه گرفتن برداشت کرده اند مگر در برخی از موارد خاص که با دلیل از این قاعده خارج شده اند. اما بهتر است از آقای سیستانی رعاه الله استفتاء کنید شاید در این زمینه خصوصیتی نزد ایشان وجود داشته باشد که در رساله خود به آن اشاره نکرده اند هرچند که ظاهر کلام ایشان ـ همانطور که گفتم ـ اطلاق است.

اما از دیدگاه من ، این قاعده تلازمی که ادعا شده است نیاز به تأمل بیشتری دارد. والله العالم.

____________________

[1] حیدر حب الله، إضاءات فی الفکر والدین والاجتماع ۳: سوال 472.

[2] «يصحّ الصوم من المسافر الذي حكمه التمام، كناوي الإقامة والمسافر سفر معصية ونحوهما»