حیدر حب الله

ترجمه: سعید نورا

سؤال[1]: پدرم از یکی از مراجعی که اذن ولی را برای صحت عقد نکاح دختر باکره شرط کرده است تقلید می کند و اما من از مرجع دیگری تقلید می کنم که بدون اذن و اجازه یا اعلام ولی اجازه ازدواج می دهد. من با یکی از همکارانم بر اساس احکام شرعی ازدواج کردم احکام شرعی که به نظر من بر اساس تقلید من از مرجعی که فتوای او اجازه این کار را می دهد صحیح و معتبر است و نه از پدرم اجازه خواستم و نه نظر او را در این امر جویا شدم و به او هیچ اطلاعی نسبت به این ازدواج ندادم. پس از مدتی از ازدواجمان، خداوند به من منت نهاد و از همسرم حامله شدم اینجا بود که پدرم متوجه این موضوع شد و شدیدترین شکنجه های جسمی و روحی اعم از ضرب و شتم، حبس و داغ کردن بدنم با اتو را در حق من رواداشت و چندین بار تلاش کرد  تا جنینم را از رحم من سقط کند. شیخ محترم... آیا به فتوای مرجع پدرم، این اعمال تجاوزگرانه و وحشیانه علیه من از جمله شکنجه های جسمی و روحی، فقط به این دلیل که کاری را انجام داده ام که به نظر من درست بوده و بر اساس فتوای مرجعی که به نظر من جامع الشرایط است، حقی از حقوق من است حتی اگر با نظر مرجع وی در نظر و اجتهاد و فتوی فرق داشته باشد؟ آیا مراجع دینی این همه خشونت، وحشیگری، نفرت، و سرکوب آزادی های شخصی و حتی جنایتی که در حق من انجام شده را می پذیرند. به خصوص که پدرم می گوید و ادعا می کند که همه اینها از سر امر به معروف و نهی از منکر و تکلیف شرعی است و وی با شکنجه و آزار من و تلاش برای سقط جنین من به خدا نزدیک می شود و دینداری خود را نشان می دهد؟! نکته: این سوال از یکی از خواهران به من رسیده که عاجزانه از من التماس می کرد که آن را به شما منتقل کنم و در اینجا به امید اینکه پاسخی از شما دریافت کند خدمت شما عرض کردم.

پاسخ: کاری که این دختر طبق تقلید خود انجام داده تا زمانی که ـ طبق اعتقاد خود ـ حجت شرعی در این تقلید داشته باشد، خواه دیگران به مرجع او باور داشته باشند یا نه، جایز است، اما مفروض آن است که این موضوع را به پدر و خانواده خود اطلاع دهد. و برای متقاعدسازی آنها تلاش کند و حداقل آن است که بعد از انجام عقد ازدواج و قبل از حامله شدن این کار را انجام دهد مخصوصاً با توجه به عرف هایی که کارهای دختر را به با تمام اعضای خانواده مرتبط می داند و آنها را در معرض محکومیت اجتماعی قرار می دهد.

اما پدر حق اعمال این همه فشارها و انواع آسیب را با توجه به آنچه در سؤال بالا بیان شد، ندارد و هیچ مرجعی تا آن جا که ما می دانیم اجازه اعمال این نوع آسیب ها را علیه شخصی که در نگاه خود فعل حلالی را از روی اجتهاد یا تقلید انجام داده نداده است. حتی اگر این عمل نسبت به ما به جهت اجتهاد یا تقلید حرام باشد. بلکه اجبار بر سقط جنین بی شک حرام است، به ویژه اگر عمر جنین از چهار ماهگی بیشتر باشد. نهایت می توان در این زمینه از توجیه و نصیحت در عدم شرعیت این تقلید از نظر پدر استفاده کرد اگر پدر در این زمینه دلیلی داشته باشد.

همه اینها از منظر فقهی، شرعی و حقوقی و بر اساس سناریویی است که در سوال بالا ذکر شده است اما از زاویه اجتماعی، ارزیابی کار این دختر با توجه به شرایط اجتماعی اطراف متفاوت است که نمی توان قبل از بررسی دقیق ماهیت موضوع، در مورد آن تصمیم گرفت. اما این موضوع، خشونت اشاره شده علیه این دختر را توجیه نمی کند.

___________________

[1] حیدر حب الله، إضاءات فی الفکر والدین والاجتماع ۳: سوال 459.