حیدر حب الله (19 ـ 1 ـ 2025)

ترجمه: محمد حیدری

از اخلاق برخورد با مردم که می توانیم آن را"اخلاق قضاوت کردن دیگران" بنامیم (اگرچه به معنای غیر حقوقیش باشد) اینست که سزاوار نیست قضاوت بر اساس خیالات و گمان ها وشبه دلیل ها باشد بلکه لازم است بر طبق بینه و دلیل روشنی باشد. شوربختانه می بینیم در جامعه خیلی از قضاوت ها فقط به خاطر عکسی که در حالتی خاص یا با شخصی خاص گرفته شده در حالیکه شرائطی که آن عکس گرفته شده را نمی دانند شکل می گیرد. همچنین قضاوت کلی کردن بر شخصی از یک برخورد یا موضع بدون توجه کردن به بقیه مواضع و افکارش یا قضاوت نهایی نمودن بر شخصی ازبرخوردی در لحظه ی عصبانیت یا لغزشی زبانی و مانند آن.

در ضرب المثلی انگلیسی می گویند:کتاب را از روی عنوانش قضاوت نکن.

این دقیقا تعبیری دیگر از اخلاق قضاوت کردن دیگران است اگرچه این قضاوت بین خودت با خودت باشد. شایان توجه هست که داستانی برایم اتفاق افتاد چند ماه پیش شخصی در شبکه ی اجتماعی پخش کرد که من معتقد به بشری بودن قرآن کریم هستم با توجه به عنوان کتابم "مدخل الی الوحی و بشریة اللفظ القرآني" یعنی درآمدی بر وحی و بشری بودن الفاظ قرآن. او حمله کرد به من به تهمت اینکه که من قائل به افکار گمراه کننده انحرافی هستم زیرا که قرآن را از خدا جدا می دانم. در حالیکه اگر این شخص کتابم را می خواند و یا لا اقل سختی ورق زدنش را به جان می خرید مطمئن می شد که صد ها صفحه ازاین کتاب درراستای نقد نظریه بشری بودن الفاظ قرآن کریم پی ریزی شده اما چون در نفس آدمی چیزهایی است عنوان کتاب برای قضاوت کردن کافی بود نه اینکه در درون خود قضاوت کنیم بلکه درجلوی مردم حکم صادر کنیم و دیگران را به انواع تهمت ها متهم نماییم.

از خداوند مسئلت می کنم که در متخلق شدن به فضائل اخلاقی و صفت شرافت و بزرگواری کمکمان باشد به راستی که او ولی نزدیک به ماست.