حیدر حب الله

ترجمه: سعید نورا

سوال[1]: معروف است که راههای سمت خدا به تعداد ارواح خلائق است، هر کس راه خود را انتخاب می کند، برخی به آفاق می نگرند و در آن می اندیشند و برخی برای تقرب به خداوند متعال در نفس خود می اندیشند. سوال من این است: آیا آرامش و تأمل همراه با موسیقی - به طوری که انسان در حالت روحانی قرار گیرد - انسان را به خداوند متعال نزدیک می کند؟ چون متوجه شده ام که برخی به چنین رویکردی در تعامل با اعمال عبادی گرایش دارند؟ من برخی از عبادت های مستحبی و همچنین تهذیب نفس را انجام می دهم، اما می خواهم مرا راهنمایی کنید که آیا راه های دیگری برای رسیدن به خشوع قلبی وجود دارد؟

پاسخ:انسان می تواند هر روش یا اسلوبی را که با وضعیت روانی و فطرت و شخصیت او سازگار باشد و ببیند که او را به خداوند متعال نزدیک می کند، انتخاب کند و از این طریق به حالت روحانیت و معنویتی که دین می خواهد برسد. ملاک فقط این است که اسلوب (یا روش) با خود دین مغایرت نداشته باشد، زیرا خداوند آنجایی که عصیان می شود مورد اطاعت قرار نمی گیرد. بنابراین اگر موسیقی یا هرچیز دیگری حلال باشد و هیچ اشکال شرعی در آن نباشد (براساس تقلید یا اجتهاد) در این صورت استماع آن با این نیت جایز است و همچنین باید تمام آثار و تأثیرات همراه با موضوع را اعم از شخصی و اجتماعی نیز در نظر گرفت.

همه اینها به شرطی است که این یا آن روش خاص به دین نسبت داده نشود وگرنه ممکن است تشریع حرام یا بدعت حرام در خود دین باشد.

روش هایی که - اصولاً – برای اعمال عبادی توصیه می کنم، روش هایی است که در قرآن کریم ذکر شده یا در سنت شریف اثبات شده آمده است، مانند شب بیداری، خواندن قرآن، ذکر و غیره. هر کس حالت خاص خود را دارد که در آن با خواندن قرآن، ذکر یا نماز و یا غیر آن سازگاری بیشتری دارد. اما هر کاری بیشتر از این نیازمند یک پیگیری و مطالعه تفصیلی است.

_______________________ 

[1] حیدر حب الله، إضاءات فی الفکر والدین والاجتماع 2: سوال 362.