حیدر حب الله

ترجمه: سعید نورا

سؤال[1]: در یکی از سؤالاتی که از شما در مورد معنای (ملکوت) پرسیده شد، منکر این بودید که منظور باطن جهان باشد و به لغت نامه های زبانی استناد کرده اید و عربها فرقی بین ملک و ملکوت قائل نشده اند. در پایان پاسخ به سخنی از حضرت امام خمینی (ره) استناد کردید که در مورد علوم مربوط به فرآیند استنباط و خلطی که بین اصطلاح و معنای قرآنی کلمه به وجود می آید سخن می گوید. با اینکه خود امام خمینی (ره) اصطلاح و معنای قرآنی کلمه (ملکوت) و (ملکوت) را با هم اشتباه گرفته است، بنابراین شما چگونه آن را توضیح می دهید؟

پاسخ: فرق است بین کسی که کلمه (ملکوت) را در معنای اصطلاحی جدید بدون انتساب به قرآن و سنت به کار می برد و کسی که این اصطلاح را با انتساب به قرآن کریم به کار می برد، اگر امام خمینی (ره) آن را به کار برده به این معنا نیست که در این خلط و اشتباهی که اشاره شد گرفتار شده است. بلکه باید موارد استفاده وی از این اصطلاح را جست و جو کرد و از جهت انتساب آن به نص قرآنی یا عدم انتساب آن مورد بررسی قرار داد. ایرادی ندارد که یک کلمه قرآنی را بگیریم و بعد معنای جدیدی برای آن بسازیم به شرطی که این معنای جدید را به متن قرآن نسبت ندهیم و آن را بر آن تحمیل نکنیم.

به فرض اینکه آقای خمینی این اشتباه را انجام داده باشد، این عجیب نیست. زیرا بسیاری از علما یک قاعده را نظریه پردازی می کنند، اما ممکن است در تطبیق آن در برخی موارد دچار خطا شوند و لذا آن را در برخی موارد تطبیق دهند و برخی را نه، این امری طبیعی است بلکه یک وضعیت رایج در حوزه علوم مختلف دینی و انسانی است.

_____________________ 

[1] حیدر حب الله، إضاءات فی الفکر والدین والاجتماع 2: سوال ۳۵۷.