حیدر حب الله

ترجمه: سعید نورا

سؤال[1]: اگر به اعلمیت شخص خاصی در هر زمینه ای مطمئن نباشم، سیره عقلائی شما را به مراجعه به سراغ افرادی که محتمل الاعلم هستند سوق می دهد بی آن که شما را ملزم به تمسک به فردی معین کند، آیا این عمل من صحیح است اگر من آن را بر دیدگاه مراجع معتبر دین که اعلمیت ایشان مشهود است تطبیق دهم؟

پاسخ: اگر صاحبان احتمال اعلمیت از جمله کسانی باشند که اعلمیت هر یک از ایشان از طریق شهادات بر اعملیت ثابت شده باشد، به طوری که احتمال اعملیت هر یک از آنها  از تساوی فرضیه اعلمیت وی با اعلمیت دیگری ناشی شده باشد در این صورت بسیاری از فقها فتوا می دهند که تقلید از هر یک از آنها پس از عدم ترجیح احتمال اعلمیتی یکی به طور خاص نسبت به دیگران ( با وجود تفصیلاتی در این زمینه نزد ایشان) جایز است.

اما اگر احتمال اعملیت از آنجا ناشی می شود که شما شخصاً به این مرجع در اعملیت او اطمینان ندارید، اما بینه شرعی بر آن اقامه شده است بی آن که هیچ دلیل یا بینه دیگری در تعارض با این بینه و برای دیگران اقامه شده باشد در این حالت فقها قائل به لزوم پذیرش  کسى که بینه به اعملیت وی شهادت داده است، می باشند حتی اگر به لحاظ روانی با فرض اعلمیت وی منسجم نباشید مگر اینکه خودتان آنقدر متخصص باشید که براى شما روشن شود که شهادت علما در حق فلانى. به عنوان مثال، باطل است، یا آن که از یک خاستگاه عینی یا شرعی در امر وی به تردید افتید.

 ______________________

 [1] حیدر حب الله، اضاءات، ج2، ص 400 ـ 401.