حیدر حب الله

ترجمه: سعید نورا

سوال[1]: در بسیاری از کتب مثل مفاتیح الجنان، إکسیر الدعوات، التحفة الرضویة و..، تعویذها و وردهایی برای درمان چشم زخم و حسد و ... می بینیم. آیا این اذکار و ادعیه به لحاظ سندی معتبر هستند؟ آیا این امور واقعی هستند و می توان بر آن ها تکیه کرد و آن ها را به کار بست؟ از محضر شما این خواهش را دارم که ما را در شیوه برخورد با این امور راهنمایی کند. از شما بسیار متشکرم.

پاسخ: تعداد این روایات اندک نیست و قدر متیقن از این روایات با قوانین سببیت و نه قواعد طبیعت از ناحیه فلسفی منافاتی ندارد حتی اگر علم نتواند این تاثیرات را کشف کند همچنان که به معنای ترک دیگر اسباب طبیعی مثل رجوع به طبیب یا مصرف دارو نیست بلکه از باب استفاده از اسباب مختلف است.

اما صحت این موارد و اثبات نسبت آنها به پیامبر و اهل بیت بزرگوار ایشان نیازمند بررسی طولانی در تک تک این موارد است که این بحث گنجایش آن را ندارد. هرچند که بسیاری از این موارد به لحاظ سندی و مصدر ضعیف هستند و اگر برخی از این موارد به لحاظ سندی صحیح باشند این که علم هنوز آن را کشف نکرده موجب تضیف سند آن نمی شود بلکه تنها می توان از این طریق نقدی متنی نسبت به آن روا داشت البته زمانی که علم به شکل قطعی بطلان آن را اثبات کرده باشد و بین این که علم بطلان چیزی را اثبات کرده باشد یا صحت و درستی آن را اثبات نکرده باشد تفاوت است. بر این اساس می توان با این قصد به آن عمل کرد بدون جزم به ورود آن در شریعت مگر بعد از بحث و بررسی نسبت به این موضوع.

آری، برخی از مواردی که در کتاب های اشاره شده آمده است به پیامبر یا اهل بیت ایشان نسبت داده نشده است بلکه تجربه ای شخصی است که برای فردی رخ داده است در این صورت به هیچ وجه نمی توان آن را به دین نسبت داد حتی اگر به لحاظ پزشکی امری درست و سودمند باشد و نمی توان به عنوان جزئی از منظومه دینی با آن تعامل کرد. هر امر واقعی و صحیحی لزوماً جزئی از دین نیست. این نکته را باید به خوبی مد نظر داشت.

________________________

[1] حیدر حب الله، إضاءات فی الفکر والدین والاجتماع 1: سوال 297.