حیدر حب الله

ترجمه: مجمع علمی طور سینا

سوال[1]: به شما چنین نسبت می دهند که نبوت را همچون مقوله‌ای عرفانی و از سنخ الهام – که در دسترس همه است – تفسیر می کنید و بر این باور هستید که آنچه وحی شده الفاظ قرآنی نیست بلکه معانی قرآن است. درباره‌ی این موضوعات، سخنی از شما نشنیدم. آیا این ادعاها درباره شما صحیح است؟ کسانی که چنین نسبت هایی به شما می دهند بر چه اساسی چنین ادعاهایی را مطرح می کنند؟ اگر راهنمایی بفرمایید تا خودم منبع ادعای اینان را مطالعه کنم ممنون می شوم.

جواب:

من هیچگاه نگفتم نبوت، فقط یک مقوله عرفانی است و یا از سنخ الهام می باشد که در دسترس همگان است. سه سال پیش در درس خارج اصول فقه که داشتم در سی جلسه، دیدگاه دکتر سروش درباره نزول معنوی – نه لفظی – قرآن را به بحث گذاشتم و به همان دیدگاه مشهور علماء اسلام رسیدم که لفظ و معنای قرآن، هر دو مورد نزول وحی واقع شده اند.

احتمالا آنچه باعث شده چنین چیزی به من نسبت داده شود این باشد که بسیاری از آقایان فکر می کنند هر آنچه در دو مجله «نصوص معاصرة» و «الاجتهاد و التجدید» چاپ می شود مورد قبول من است. این تصور، به هیچ عنوان درست نیست. ما دیدگاه های مختلف را در این دو مجله منتشر می کنیم و حتی اگر آنها را قبول نداشته باشیم به آنها احترام می گذاریم. به اعتقاد من باید این دیدگاه های مختلف را با عقل و شرح صدر و بدون استرس شنید. هر متفکری این حق را دارد که نظریاتش را به شیوه ای علمی و اخلاقی، مطرح کند و دیگران هم این حق را دارند که وی را نقد کنند. مسیر رشد فکری در جامعه اسلامی ما همین است. رویه نشریات و مجلات فکری و فرهنگی هم همین است که آنچه در این نشریات می آید لزوما بازگو کننده دیدگاه های صاحبان این نشریات نیست. این نکته در ابتدای دو مجله فوق آمده که می توانید ببینید

[1] . اضاءات فی الفکر و الدین و الاجتماع ج 1 ص 132